De ramen van de Liduinakerk zijn bijna klaar

In oktober van het vorig jaar nam de Liduinakerk afscheid van haar glas-in-lood-ramen. De ramen werden uit de kerk gehaald om hersteld te worden, zodat ze een plaats kunnen krijgen in de nieuwe Benadettekerk. Het gaat om 18 ramen: 9 over het Oude Testament en 9 spiegelverhalen uit het Nieuwe Testament. In de nieuwe kerk worden deze ramen boven elkaar geplaatst: in de nieuwe kerkzaal zitten de ramen niet symmetrisch zodat tegen over elkaar plaatsen geen optie is.

De ramen zijn in 1955 in de Liduinakerk geplaatst. Hier en daar was een raam uitgezakt. Bovendien waren door vandalisme sommige ramen kapot geraakt.

Onlangs brachten we een bezoek aan glazenier Jilleba in Leiden, waar ruim de helft van de ramen naar toe zijn gegaan voor herstel. Daar kregen we inzicht in wat er nodig is om onze ramen een tweede leven te geven.

Na de verwijdering worden de ramen eerst gewassen. Vervolgens wordt onderzocht of er glasstukjes missen of zodanig zijn beschadigd dat ze vervangen moeten worden. Dan wordt de vorm van het glas overgenomen, de juiste kleur erbij gezocht en een brandschildering aangebracht. Bij brandschilderen wordt de schildering ingebakken in het glas door dit in een oven te doen. Dat is gelukkig maar in beperkte mate nodig.

Vervolgens wordt al het lood verwijderd, zodat een tafel met alleen de glasstukken overblijft. Deze worden vervolgens met de hand verder schoongemaakt zodat ook het kit zoveel mogelijk van de glasstukken af is. Om een idee te krijgen van de hoeveelheid werk: in totaal zou het gaan om 44.000 glasstukken.

De glasstukken worden vanzelfsprekend in het juiste patroon gehouden. Dan begint het opbouwen weer: vanaf een hoek wordt het raam weer opgebouwd via loodstrips langs de kanten en door het raam heen. Daarbij is het de kunst de door het raam heenlopende loodlijnen zo lang mogelijk te houden. Daarmee wordt het raam steviger dan wanneer alleen korte stukjes worden gebruikt die aan elkaar zijn gesoldeerd. Complicerende factor is wel dat het lood in onze ramen deel uitmaakt van de afbeelding: naast het gebrandschilderde glas is de loodstrip een onderdeel van het plaatje.

Na het doorsolderen van het lood aan de andere kant van het glas volgt het afkitten van de ramen, zodat ze goed stevig worden. Tenslotte worden de dwarsstangetjes weer teruggesoldeerd: deze geven de ramen extra stevigheid. Daarna zijn de ramen klaar voor het terugplaatsen.

Dat terugplaatsen gebeurd pas tegen het eind van de bouwwerkzaamheden. Ze krijgen een plaats in reeds aangebrachte stalen frames in de raamopening. Ze zitten achter normaal glas, zodat ze vanaf de buitenkant minder kwetsbaar zijn. Omdat de glas-in-lood-ramen via een draaibare constructie van de vaste ruit kunnen worden weggedraaid, kunnen beide ook aan de binnenzijde worden schoongemaakt. Bovendien krijgen de glas-in-lood-ramen kunstmatige verlichting, zodat ze goed te zien zijn, ook wanneer het buiten donker is.

We zijn, net als u, benieuwd naar het eindresultaat straks.